„Хиперлокално“ веќе подолго време е многу употребуван збор во медиумите. Бидејќи концентрацијата на сопственоста на традиционалните медиуми и пенетрацијата на мрежите на социјални медиуми сериозно ги поткопаа локалните медиуми ширум светот, сè помалиот број на локални медиумски организации кои успеваат да опстанат, се борат да најдат одржливи деловни модели, за да ја одржат локалната продукција на содржини.
Публиката која е надвор од големите метрополи, овој процес во голема мера ја остави неопслужена. Националните и регионалните медиумски организации, на почетокот ја гледаа хиперлокалната содржина како можност да ја пополнат празнината, но во многу земји новопојавените онлајн-медиуми, беа поуспешни во развивањето на подобри стратегии за содржина и поефикасни деловни модели од старовремските медиумски организации.
Гигантите како што се Њујорк Тајмс (New York Times), Вашингтон Пост (The Washington Post) и МСНБЦ (MSNBC), на почетокот на 2000-тата лансираа свои хиперлокални платформи, само за да, неколку години подоцна, се повлечат од нив. Во исто време, полупрофесионални, често волонтерски и некомерцијални, целосно дигитални медиуми, се стремат и успешно се интегрираат во локалните заедници, обезбедувајќи ѝ на локалната заедница покривање на настани и релевантни теми кои им се потребни.
Но, што, всушност значи „хиперлокално“
И зошто некои обиди се поуспешни од другите; и најважно, дали хиперлокалниот модел кој се појави, може да им користи на медиумските организации глобално?
„Хиперлокално“ во новинарството традиционално се опишува како содржина што покрива настани и теми што се случуваат и се релевантни само за мала, локална заедница, која може да варира од село до мал град, или до одредена населба во поголем град. „Хиперлокалното“ може да оди уште подлабоко: може да служи само за потребата на дел од географско дефинирано подрачје, на пример, на етнички или религиозни групи, љубители на природата или уметноста кои живеат во одредено подрачје итн.
Во однос на содржината, постои очигледна побарувачка за вакво покривање – националните и регионалните медиуми не покриваат настани што не ги сметаат за релевантни за пошироката публика.
Како резултат на тоа, луѓето можеби се, во голема мера, свесни што се случува во главниот град на нацијата или дури и во странство, но тешко им е ги дознаат вестите кои се важни за нивниот секојдневен живот во заедниците во кои живеат.
„Хиперлокалното“ како бизнис модел, обично се однесува на целосно генерирање на сите приходи од микро публиката, која медиумот ја покрива: или директно, во форма на донации или претплати од членовите на заедницата, преку рекламирање и спонзорство од мали бизниси кои ја опслужуваат истата популација или од локалните власти и институции.
Сепак; мора да се забележи дека доста од хиперлокалните медиуми немаат и не им треба бизнис модел. Луѓето кои работат за нив, ретко се професионални новинари, тоа се волонтери, неплатени ентузијасти, кои создаваат содржини во слободно време, како сервис на својата заедница. За целите на оваа статија, да ги погледнеме само од перспектива на содржина и производство и да се обидеме да откриеме зошто тие често пати се поуспешни и од некои професионални медиуми.
Хиперлокалните новинарски сајтови во голема мера служат за вклучување на читателите и за интеракцијата на заедницата. Додека сите медиуми во дигиталната ера имаат одредено ниво на содржина генерирана од корисниците и од ангажманот во заедницата, хиперлокалното е, во најголема мера, ако целосно се нотира, токму за тоа. Нивните уредници дејствуваат и како создавачи на содржини и како куратори и модератори на содржината создадена од публиката на која ѝ служат.
Успехот е далеку од загарантиран
На почетокот на 2000-тата, кога терминот „хиперлокален“ почна да се здобива со популарност, на него се гледаше како на иновативен начин за компензирање на загубата на традиционалните локални медиуми и искористување на „демократизацијата“ на медиумите, која дојде со дигиталното објавување. Некои од најголемите публикации во САД ја искористија можноста и започнаа свои хиперлокални медиуми, со надеж дека ќе допрат до нова публика. Во 2009-тата година, Њујорк Тајмс го започна The Local, онлајн-медиум, фокусиран на Ист Вилиџ во Њујорк.
Во The Local, искусни уредници на NYT ја водеа работата на студентите од Новинарскиот институт NYU, за покривање на локални прашања и давање глас на локалното население. Се затвори во 2013-та година, отстапувајќи го местото на Bedford + Bowery, овој пат во соработка со списанието Њујорк Магазин (New York Magazine) и покривајќи поширока област на Њујорк. Последното издание излезе во мај 2021 година.
Експериментот на Вашингтон Пост со хиперлокалната Loudoun Extra, која ги покрива населбите околу Вашингтон, започна во 2007-ма година и беше затворена по само две години, цитирајќи ја „неодржливоста на моделот“.
Исто така, во 2009-тата година, MSNBC.com го купи хиперлокалниот старт-ап EveryBlock, кој траеше подолго, но конечно беше затворен како самостојно издание во 2018-тата година.
Глобално хиперлокално: оксиморон или успешен бизнис модел?
EveryBlock сега се пренасочува на Nextdoor, апликација за социјални медиуми специјализирана за хиперлокална содржина, генерирана од корисници што ги поврзува соседите едни со други и со бизнисите и локалните институции. Кога се најавуваат, од корисниците се бара да ја внесат нивната локација, што ги насочува директно кон фокусираната локализирана содржина, создадена за нивниот локалитет. Во реалноста, Nextdoor е огромна мрежа од независни микро мрежи, што покриваат стотици одделни локации, од кои секоја носи само содржина релевантна за тоа одредено место, т.е. ова е, фактички, мрежа на хиперлокални социјални медиуми. Nextdoor е достапен во Соединетите Држави, каде што компанијата тврди дека допира во 30% домаќинства, и во Канада, Обединетото Кралство, Германија, Франција, Холандија, Италија, Шпанија, Шведска, Данска и Австралија; и има намера да се шири подалеку.
Спојувањето на хиперлокални содржини, со пристапноста на социјалните мрежи и користењето на надворешни извори (аутсорсинг) на сите креирани содржини на корисниците, модел сличен на сите други социјални медиуми, се покажа како добро деловно решение: Nextdoor е јавна компанија на листата на Њујоршката берза и има проценета вредност од 4,3 милијарди американски долари. Апликацијата е бесплатна за корисниците и заработува од локални бизниси и брендови.
На малите бизниси им нуди директна врска со непосредното соседство што го опслужуваат. Предностите за локалните бизниси се јасни: огромното мнозинство локални жители пазарат локално; и многумина се подготвени да потрошат повеќе ако пазаруваат локално. Апликацијата им нуди на бизнисите неколку опции, кои варираат од едноставна објава, до сеопфатни опции за платено рекламирање.
Nextdoor, исто така, им нуди на националните огласувачи и брендови приспособено, локализирано рекламирање, што ја прави нивната понуда поблиска до локалните жители.
За да ја направи понудата на содржини посилна, Nextdoor обезбедува опции за државните агенции - локални власти, здравствени установи и јавен превоз. Накратко, корисниците на Nextdoor ги добиваат сите информации за настани, новости, продавници и услуги кои може да им бидат потребни; и бизнисите добиваат пристап до одредени клиенти на кои им служат во релевантното соседство.
Додека ова е пример за хиперлокална реклама на индустриско ниво, постојат и други примери на успешна хиперлокална содржина, кои следат различни содржини и методи на приходи.
Мал град со голем звук
Бромјард ФМ (Bromyard FM), и покрај неговото име, всушност е интернет радио, кое започна за време на локдаунот во март 2020-та година во Херефордшир, Англија. Беше поставен од локален рок-музичар и диџеј и неговиот бенд ентузијасти, кои мислеа дека на нивната заедница ѝ требаат локални информации и чувство на заедничка борба со осаменоста, во време кога напуштањето на домовите е невозможно. Брзо се претвори во витална платформа на локалната заедница, која сега има 5.700 членови (во град со 4.500 жители) само во својата Фејсбук група за разговор Bromyard FM.
Неговиот рецепт за успех: одлична музика прилагодена на демографијата, локални вести и теми од интерес и беспрекорна интеграција во локалната заедница, деловните и јавните институции.
Еве неколку примери за содржината што ја нуди:
Се отвора ново кафуле
Градскиот совет планира да расправа:
Собирање средства oд заедницата, за локален жител на кој му е потребна операција
Бизнис моделот на Бромјард ФМ се заснова на донации, претплата и рекламирање; сепак, посветеноста, волонтеризмот и чувството за припадност на заедницата остануваат клучни за успехот. Заедницата застана зад станицата уште од самиот почеток, поставувајќи страница за собирање средства GoFundMe fundraising page (на почетокот, без знаење на основачот) за да се помогне во поддршката на станицата.
Понудата за поддржувачите и огласувачите е поделена во три категории; но разликите меѓу нив не се премногу големи и сите се достапни за секој кој е заинтересиран да го поддржи радиото и да добие пристап до локалната публика.
Humans of New York: Од фото-блог до глобален културен феномен (и хуманитарна организација од повеќе милиони долари)
Светски познатиот проект Humans of New York (HONY) беше лансиран во ноември 2010-тата година како личен фото-блог на американскиот фотограф, Брендон Стентон, кој на почетокот сакаше да фотографира 10.000 граѓани на Њујорк и да ги стави на картата на градот. Тој наскоро почна да додава разговори и приказни на сликите, а фото-блогот го претвори во медиум од свој тип, почнувајќи хиперлокално и глобално. Фејсбук страницата на HONY наскоро ќе достигне 18 милиони следбеници на глобално ниво. HONY е издаден како серија книги и инспирираше бројни проекти „Humans of…“ ширум светот. Фотографот, Брендон Стентон, имаше 26 години кога започна со Humans of New York.
HONY не е комерцијална операција, туку собира средства за поддршка на продукцијата; и да им помогне на субјектите кои имаат потреба. Во објава на Фејсбук од 2021-вата година, Брендон Стентон вели: „...попатно собравме над 20 милиони долари за да помогнеме во ублажување на товарот. Сето ова е направено без ниту една спонзорирана објава или реклама, а основната причина за тоа е поддршката од претплатниците на Patreon“.
Патреон (Patreon) е популарна американска платформа за претплата (за собирање на средства од заедницата), која им овозможува на фановите да ги финансираат своите омилени уметници. Во замена за месечна донација, поддржувачите добиваат пристап до ексклузивна содржина, заедница и увид во креативниот процес.
Како што бледнеат The Standard Times; новите Light се воздигнуваат
Њу Бедфорд, Масачусетс е град со 100.000 жители, познат главно како голем комерцијален риболовен центар, поранешен главен град на американската индустрија за ловење китови. Нивниот весник The Standard Times неколкупати ги менуваше сопствениците и моментално е во сопственост на Gannett, најголемиот издавач на весници во САД. Бидејќи локалниот пазар за печатени медиуми постојано се намалува, а приходите на интернет не обезбедуваат доволна замена за да се одржи робусното производство на содржина, The Standard Times радикално го намали својот персонал и се бори да обезбеди сеопфатно покривање на новости и прашања од интерес на локалната јавност.
Досега, оваа приказна не е исклучок, се проценува дека во последните 15 години околу 2200 локални весници се затворени само во САД; а бројот на новинари е преполовен.
Она што го прави New Bedford различен од The Light, непрофитен локален медиум основан од поранешни новинари на The Standard Times и Boston Globe, е релативно редок пример за успешна локална алтернатива создадена од професионални, старовремски новинари, способни да обезбедат независно, длабинско покривање на важни локални теми. Основачкиот издавач на The Light е поранешниот извршен директор на Boston Globe кој ги постави онлајн платформите на Глоуб во 90-тите. Медиумите целосно зависат од спонзорите и донациите:
Во моментов собира средства од јавноста за да се собере донација од 100 000 американски долари „од заеднички донатор“; и се надева дека навреме ќе ја постигне целта, за својот прв роденден во јуни 2022 година.
Успех? Можеби е премногу рано да се каже.
Заклучок
Започнувањето на хиперлокален медиум или лансирањето на хиперлокални содржини, дури и со најдобри намери и одлични идеи за содржина, не е гаранција за успех. Примерите на оние кои го направиле се толку различни едни од други што не е можно, барем засега, да се воспостави еден модел кој би функционирал за сите. Сепак, има неколку карактеристики што ги споделуваат сите успешни хиперлокални медиуми:
|
Како заклучок
Во март 2022-та година, по две години онлајн состаноци кои ни ги наметна пандемијата, конечно можев да отпатувам во Призрен и да се сретнам со Мамер Фуша, основачот и сопственик на локални радио и телевизија. Работевме со него во текот на изминатата година за да го поставиме она што е суштински хиперлокална содржина - новости на градскиот совет и приспособени ток-шоуа во заедницата за турското, босанското и ромското малцинство во овој прекрасен мултиетички, мулти-религиски, мултикултурен град.
Името на компанијата на Мамер е RTV Besa. Моите пријатели во станицата долго време бараа соодветни превод на „besa“ на англиски. Тоа е повеќе од залог, тоа е повеќе од збор на чест. Тоа е доживотна, нераскинлива посветеност на верноста што ја ветувате и на обврската, солидарноста и лојалноста што им ја ветувате на другите. Не пробувајте хиперлокално без besa.
