Mediat kanë luajtur një rol vendimtar në mbulimin e pandemisë COVID-19 dhe luftës së Rusisë në Ukrainë. Megjithatë, njerëzit janë larguar nga lajmet kohët e fundit – dhe besimi në lajmet gjithashtu ka rënë.
Këto janë disa nga gjetjet më të dukshme të Raportit të Lajmeve Digjitale 2022, të publikuar nga Instituti Reuters për Studimin e Gazetarisë. Ne theksuam njohuritë kryesore nga raporti që ndihmojnë për të kuptuar se çfarë po ndodh me tregun e lajmeve dixhitale.
Axhenda e zymtë e lajmeve i bën njerëzit të shmangin lajmet
The proportion of news consumers who say that they often or sometimes avoid news increased notably across all the countries. More people are limiting their exposure to certain topics or news altogether. Overall, 38% say they often or sometimes avoid the news – up from 29% in 2017.
Sipas raportit, të anketuarit shmangin në mënyrë selektive lajmet për pandeminë dhe politikën, sepse këto tema ndikojnë negativisht në disponimin e tyre. Numri i njerëzve që shmangin lajmet u rrit pothuajse në të gjitha tregjet. Më së shumti u dyfishua në Brazil, nga 27% në 2017 në 54% në 2022, u rrit ndjeshëm në edhe në MB nga 24% në 2017 në 46% në 2022.
"Ky lloj shmangie selektive duket të jetë më pak i përhapur në vendet e Evropës Veriore si Gjermania (29%), Danimarka dhe Finlanda (20%), si dhe në disa vende aziatike si Japonia (14%)", thuhet në raport.
Ndërsa grupi kryesor i të dhënave u mblodh përpara invazionit të plotë të Ukrainës nga Rusia, i cili filloi më 24 shkurt të këtij viti, trendi ka të gjitha shanset të vazhdojë me rritjen. Hulumtimet shtesë të Institutit Reuters në pesë vende pas pushtimit tregojnë se ndërsa në disa vende si Polonia dhe Gjermania konsumi i lajmeve u rrit, shmangia selektive u zgjerua edhe më tej. Në Poloni, numri i njerëzve që shmangin lajmet u rrit nga 41% nga periudha e paraluftës në 47% pas invazonit.
Kjo tendencë, megjithëse e kuptueshme, pasi njerëzit nuk mund të jetojnë nën presion të vazhdueshëm psikologjik, është alarmante për industrinë e lajmeve. Meqenëse lufta e Rusisë në Ukrainë është një nga konfliktet më të mëdha ndërkombëtare në Evropë në historinë e kohëve të fundit, dhe pandemia nuk u largua plotësisht, gazetarët do të vazhdojnë t'i mbulojnë këto tema midis shumë "çështjeve të tjera dëshpëruese", që mund të nënkuptojnë shmangie të mëtejshme nga njerëz të caktuar.
Prandaj, është e rëndësishme që organizatat të jenë një ekuilibër midis mbulimit të çështjeve të rëndësishme dhe mbajtjes së nivelit të leximit ose shikushmërisë.
Lexuesit e rinj – një sfidë e re ndaj konsumit tradicional të lajmeve
Shmangia e lajmeve është veçanërisht e rëndësishme për brezin e ri.
Njerëzit nën 25 vjeç janë shumë më pak të interesuar për temat tradicionale të lajmeve dhe nuk kanë një lidhje të fortë me brendet specifike të mediave. Kjo është pjesërisht sepse sjellja e tyre ndaj konsumit të lajmeve ndryshon nga grupmoshat e tjera. Për shembull, ata aksesojnë lajmet përmes grumbulluesve,shfletuesve dhe rrjeteve sociale.
Mediat sociale kanë qenë prej kohësh burim lajmesh për të rinjtë, por platformat specifike po ndryshohen.
Facebook is no longer a dominant source, with young audiences flocking to visual networks like Instagram and TikTok. The latter especially showed significant growth. 40% of people aged 18-24 use TikTok each week, 15% say they use the platform to find news.
Një tjetër alternativë ndaj platformave në pronësi të Meta, Telegram, është rritur gjithashtu ndjeshëm në disa tregje të analizuara si Italia dhe India. (Vendet e Evropës Lindore ku përdorimi i Telegramit për lajme është veçanërisht i lartë – Ukraina,Bjellorusia dhe Rusia – nuk u anketuan në raport).
Për botuesit e lajmeve, kjo do të thotë që nëse dëshirojnë të tërhiqin vëmendjen e popullatës më të re, është koha të hapin llogari TikTok nëse nuk e kanë bërë deri më tani.
Besimi po bie pavarësisht tendencave premtuese të së shkuarës
Një rritje e besimit në lajmetnga epoka e pandemisë nuk është bërë një trend afatgjatë. Besimi ka rënë në pothuajse gjysmën e vendeve të anketuara. Nivelet më e ulëta e besimit të përgjithshëm mund të gjenden në 21 nga 26 tregjet e anketuara. Kjo rënie mund të jetë gjithashtu një shenjë e lodhjes së audiencës nga pandemia dhe humbjes së përgjithshme të interesit.
Perceptimi i anësive politike dhe anësive të tjera nga mediat është arsye tjetër kryesore për rënien e besimit. Për shembull, në SHBA, konservatorët kanë më shumë gjasa të mos i besojnë lajmet sepse mendojnë se mediat kryesore janë të majta dhe të njëanshme kundër tyre. Të dhënat tregojnë se besimi në media ka filluar të bjerë që nga zgjedhja e Donald Trump, duke rënë në 26 për qind në vitin 2022.
Në të kundërt, Evropa i percepton paragjykimet mediatike për sa i përket elitës ose jo elitës. Në Francë, ndarja ka të bëjë më shumë me të ardhurat dhe arsimin – gjatë protestave të Gilets Jaunes, mediat e lajmeve u perceptuan si pro-elitare, pasi besimi në media ra nga 38% në 2015 në 29% në 2022. Në Evropën Lindore, mungesa e besimit lidhet me çështjen e politikanëve, oligarkëve apo qeverive që përpiqen të kontrollojnë tregjet mediatike. Vendet e rajonit tregojnë nivelin më të ulët të besimit (Hungaria – 27%, Sllovakia – 26%, Rumania – 33%)
Shqetësimet për rritjen e abonimeve
Në 20 vendet e anketuara, 17% e njerëzve paguajnë për lajme digjitale – ky numër nuk është rritur në krahasim me vitin e kaluar. Numri i abonentëve digjitalë që paguajnë u rrit vetëm në disa vende të pasura si Australia, Gjermania dhe Suedia.
Rritja e shpejtë e abonimeve digjitale që pamë në kulmin e pandemisë ka ngecur. "Abonimet online janë ende në rritje në disa vende, por ngadalësohen diku tjetër me frikën se njerëzit do të ndjekin dieta abonuese për shkak të kostos së jetesës," shkruajnë autorët e raportit.
Më shumë në raport: https://reutersinstitute.politics.ox.ac.uk/digital-news-report/2022
Mohim përgjegjësie: Kjo pjesë u publikua fillimisht në The Fix Media.
