Kjo është mjaft e qartë. Media është kudo në shoqëri.; njerëzit e kanë pothuajse të pamundur për ta anashkaluar median.
Për një kohë shumë të gjatë, mesazhet nga media kanë qenë rrugë vetëm me një drejtim. Të gjithëve ne na kujtohen gazetat e kohës si Politika (Политика), Koha, Zëri i Popullit, TVA, Lajmet e mbrëmjes (Вечерни новости), Pazari (Базар), Bota (Свјет), Politika e ilustruar (Илустрована политика) dhe JRT për shembull, organe të mediave që ishin një nga anëtarët themelues të Unionit Evropian të Transmetimeve. Në atë kohë, audienca shikonte dhe konsumonte median por nuk e krijoi apo ndikoi mbi të. Gjithsesi, ky kontekst është mjaft i ndryshëm nga bota në të cilën jetojnë fëmijët tanë ose Brezi Z (Gen Z).
Shpikja e Internetit, dhe më pas optimizimi i motorëve të kërkimit, reklamat me pagesa sipas klikimeve, marketingu nga influencuesit, marketingu i mediave sociale dhe të tjera, kanë transformuar shërbimin e mediave. Të mendojmë , p.sh., YouTube-n në lidhje me mënyrën se si e aksesojnë Gen X, Y dhe veçanërisht Gen Z përmbajtjen e tij. Këto breza nuk konsumojnë thjesht mediat që gjejnë dhe u vihet në dispozicion. Përkundrazi, ata u shtojnë botëkuptimin e tyre, u japin mundësi vetes të tregojnë mendimet që kanë, kreativitetin dhe madje të bëjnë edhe karrierë duke shfrytëzuar diçka për të cilën janë të apasionuar. Ata bashkëveprojnë me mediat me të cilat hyjnë në bashkëveprim.
Si t’i bëjmë marketing shërbimeve mediatike në epokën digjitale?
Le të vendosim se nga t’ia fillojmë. Çfarë duhet të bëjmë për të bërë ato kërkimet aq të rëndësishme për shitjet? Si ta reklamojmë veten si media dhe si t’i bindim njerëzit dhe bizneset se “NE JEMI” zgjedhja e duhur për media mix (kombinimin mediatik) që kanë nevojë ata?
Këtu na hyn në punë Modeli i Planifikimit të Biznesit. “Media Mix” është një kombinim i kanaleve të komunikimit që mund të përdorën biznesi apo individi për të arritur objektivat e marketingut, si p.sh., shitjet dhe rritja e biznesit. Përgjithësisht, media miks ka bë përbërje gazetat, radion, televizionin, billbordet, faqet në internet, email, postën e zakonshme, internetin dhe mediat sociale. Si organ mediatik, bëhemi kanali i komunikimit për bizneset apo individët, që do të thotë se këta të fundit mund të arrijnë klientët e tyre përmes nesh.
Ndofta është më e lehtë t’i përgjigjemi pyetjeve të mësipërme duke përdorur një shembull që të gjithë ne e njohim dhe e duam - fabrika e çokollatave KRAŠ. Kjo kompani ka hapur pika shitje e dyqane në të gjithë Ballkanin, por shesin edhe përmes shitësve me pakicë në qendra tregtare e në dyqane të vogla. Qëllimi i tyre është të arrijnë tek të GJITHË klientët.
Kështu duhet ta shohim veten, si një partner të mundshëm të bizneseve apo individëve që përpiqen të arrijnë tek të GJITHË klientët. Kemi një mjedis ku klientët e tyre mund të shohin, të dëgjojnë apo të provojnë produktet e shërbimet e këtyre bizneseve.
Ndonëse zbatimi i praktikës së fabrikës së çokollatave KRAŠ mund të duket e thjeshtë në letër, në realitet është paksa më i ndërlikuar. Fatmirësisht, për të arritur qëllimet tona mund të përdorim instrumente, që janë aplikuar nga media të suksesshme:
Modeli Media Mix 7P-të është një instrument për të zbatuar strategjitë e “modës së vjetër”; dhe
Modeli Media Mix 7C-të është një instrument për të realizuar strategjinë e marketingut digjital.
7P-të dhe 7C-të janë të papara por edhe të lehta për t’u kujtuar!
Çfarë janë 7P-të dhe 7C-të dhe si t’i përdorim këto modele të kombinuara marketingu?
Marketingu është një segment i pazëvendësueshëm i biznesit të një kompanie, pasi përfaqëson lidhjen mes aftësive të kompanisë dhe nevojave të klientëve. Modeli Miks i Marketingut (MMM) është përgjithësisht një instrument i rëndësishëm për t’u ofruar vlerë klientëve nga njëra anë dhe nga ana tjetër për të bërë të mundur që një kompani të ketë avantazh në konkurrencë ndaj të tjerëve. 7P-të dhe 7C-të janë dy modele kryesore mikse të marketingut (MMM) që aktualisht po përdoren në të gjithë botën.
Si organe mediatike, u ofrojmë shërbime industrisë së argëtimit të masmedias.
Shërbimet ndryshojnë dukshëm sipas produkteve, veçanërisht sepse ato janë të paprekshme, jetëshkurtra, të pandashme dhe heterogjene. Këto karakteristika të veçanta të shërbimeve mund të trajtohen vetëm me kombinimin e marketingut 7P-të duke qenë se tradicionalja 4P-të konsiderohet se ka më shumë lidhje me produktet dhe kompanitë prodhuese. Për më tepër, duhet të zbatohet MMM 7C-të, sepse ditët e sotme mediat janë fokusuar kryesisht te konsumatorë që janë më tepër të orientuar drejt platformave digjitale.
Megjithatë, në përgjithësi, mediat në Ballkan nuk i kanë mbështetur përpjekjet e tyre të marketingut tek asnjë nga modelet e përmendura më sipër. Për më tepër, pjesa më e madhe e këtyre mediave nuk kanë një ofertë të qartë produkti, formë të veçantë shpërndarjeje, strategji të përcaktuara çmimesh, evidenca fizike shërbimi si pjesë integrale e tij, procese të përcaktuara qartë dhe as ndonjë shërbim të personalizuar. Prandaj, është shumë e rekomandueshme që të fillojmë gradualisht - duke trajtuar një nga modelet e përmendura MMM për një periudhë prove njëvjeçare.
Duke qenë se pothuajse të gjithë ne kemi një grup me klientë të kënaqur, rritja apo hendeku mes pritshmërive dhe realizimit mund të zgjerohet, nëse trajtojmë të dy modelet MMM sa më shpejt që të jetë e mundur.
Çdo model biznesi mediatik është çështje e ndërlikuar dhe duhet të angazhojë të gjitha kanalet e komunikimit dhe mjetet që ka në dispozicion. Duhet të kemi parasysh thënien e njohur të BBC: “Televizioni është mediumi më i njohur, por interneti po e ngushton përherë e më shumë këtë hendek.”
Shërbimi apo produkti i argëtimit i masmedias
7P-të është një metodë/model/instrument “konservativ/ i dalë jashtë mode/ konvencional” për të tregtuar me sukses produkte apo shërbime mediatike. Le të përgatisim një faqe ku të evidentojmë këta 7 elementë për secilin produkt apo shërbim që doni të zhvilloni. Këtë mund ta arrijmë duke iu përgjigjur 7 pyetjeve të mëposhtme:
- Pse duhet ta zhvillojmë produktin apo shërbimin tonë? Çfarë duhet të jetë ky produkt apo shërbim? Si mund të zhvillohet ai?
Shembull: Shumë njerëz varen nga kushtet e motit, për t’u marrë me punët e tyre, prandaj informacioni që u ofroni është me rëndësi jetike për ta – kjo është përgjigja e mundshme pse duhet të zhvillojmë një produkt të tillë – në rastin tonë, parashikimi i drejtpërdrejtë i motit.
Informacioni i përditshëm i drejtpërdrejtë për parashikimin e motit nga një burim i besueshëm – kjo është përgjigja ndaj pyetjes “çfarë”.
Mesazhi tekst (SMS) që i dërgohet një abonenti të medias – është përgjigja ndaj pyetjes “Si” (duke e ditur se audienca që duam të kapim nuk ka akses të pandërprerë në internet apo telefona inteligjentë.
- Çfarë modeli për përcaktimin e çmimit kemi? Pagesë njëherëshe, abonim, pagesë sipas numrit të klikimeve, blerja e një pakete me përmbajtje, tarifë vjetore, skemë pagese me partneritet afatgjatë, etj.
Për shembull: në rastin tonë mund të kemi shërbim me abonim për marrjen çdo ditë të informacionit për motin nëpërmjet SMS.
- Ku do të vendoset produkti ose shërbimi ynë? Cilat mundësi shpërndarjeje kanë në dispozicion klientët tanë nëse dëshirojnë të provojnë produktet apo shërbimin tonë? Në internet, përmes rrjetit të partnerit, nëpërmjet postës elektronike, shitjeve direkte, TV, radio etj.
Në shembullin tonë, vendi ku do të vendoset produkti apo shërbimi ynë është telefoni i abonentit.
- Cili është kanali i promovimit? Media jonë, media e partnerit, eventet, seminaret online, mediat sociale, faqet në internet, etj.
Meqenëse media jemi ne, mund të zgjedhim cilëndo nga aktivitetet promovuese që tashmë kemi në dispozicion. Gjithsesi, për shembullin tonë specifik, mbase një diskutim me një audiencë në terren mund të jetë thjesht fillimi, për të kuptuar më mirë nevojat dhe problemet e tyre.
- Në ç’formë shfaqet zakonisht shërbimi ynë? Kjo i referohet një mënyre specifike që përdorim për të siguruar klientët tanë dhe për të krijuar besim për sa i përket shërbimit që ofrojmë, p.sh. faqe tërheqëse interneti, staf i trajnuar mirë, pajisje me cilësi të lartë, transmetim i fortë dhe i pandërprerë.
Për shembull, mesazhit SMS mund t’i shtojmë një numër telefoni të një partneri të rëndësishëm, i cili mund të japë informacione më të hollësishme në lidhje me motin për ditët e ardhshme ose një adresë në faqen e internetit. Ndoshta përdoruesit kanë nevojë për informacion edhe për lagështinë ose shpejtësinë e erës.
- Po për njerëzit – kush do ta prodhojë produktin/shërbimin, kush do ta promovojë atë dhe a ka mangësi aftësish?
Për t’i dërguar një SMS një abonenti, do të na duhet në softuer i automatizuar. Këtë gjë mund ta bëjë vetë stafi i kompanisë ose ky shërbim mund të kontraktohet. Por duhet t’i japim përgjigje pyetjes se kush do të merret me promovimin e produktit dhe të bindë njerëzit të abonohen, si do të paguajnë përdoruesit për këtë program, etj.
Kjo është pjesa më e ndërlikuar e MMM-së. Duhet t’i japim kohën e mjaftueshme analizës, planifikimit dhe buxhetimit të segmentit “Burimet njerëzore”.
- A na duhen partnerë të rinj për këtë produkt apo do të na duhet të rilidhim partneritetet me ata që kemi aktualisht?
Për shembull, mund të gjejmë një firmë IT që do të krijojë programin për dërgimin e mesazheve SMS ose ndofta ndonjë institucion apo agjenci të parashikimit të motit.
Kur t’u kemi dhënë përgjigje të gjitha pyetjeve, do të na duhet të plotësojmë faqen tjetër me udhërrëfyesin e aktiviteteve dhe faqen e tretë ku do të prezantohet shkurtimisht buxheti.
Si hap të fundit, mund të krenohemi me veten sepse sapo kemi hartuar me profesionalizëm një plan marketingu për produktin apo shërbimin tonë.
Marketingu i përmbajtjes së argëtimit me masmedia
Sipas kërkimeve që ka bërë Instituti i Marketingut të Përmbajtjes (MarketingProfs) në vitin 2016. Kompanitë që dokumentojnë strategjitë e marketingut të përmbajtjes së tyre janë shumë herë më të suksesshme se ato që nuk dokumentojnë një gjë të tillë.
7C-të është një metodë/ model/ instrument “modern” për të reklamuar me sukses përmbajtjen e medias digjitale. Na duhet të përgatisim një dokument me dy faqe që përmban këta 7 elementë për secilin seksion të përmbajtjes digjitale që duam të zhvillojmë. Thjesht duhet të ndjekim këto 7 hapa dhe të fusin komentet me shkrim.
Komuniteti: Marketingu digjital ka të bëjë me ofrimin e cilësisë dhe me krijimin e komuniteteve me klientë që janë të angazhuar dhe të gatshëm për të paguar. Hapi i parë është të identifikojmë auditorin/komunitetin apo personazhet/klientët që synojmë. Të mos harrojmë kursin e parë të mësimit online si dhe të gjejmë disa mjete për krijimin dhe përdorimin e personazheve. Bazuar në audiencën tonë mund të përcaktojmë llojin e përmbajtjes, stilin dhe tonin e mesazhit, kombinimin e marketingut dhe mënyrën më të mirë për të ecur përpara në përgjithësi.
Për t’iu përgjigjur këtij seksioni, duhet të kemi njohuri shumë të mira për çdo gjë në mjedisin online dhe që lidhet me klientët tanë.
Lehtësia: duhet të planifikojmë se si të sigurojmë akses të lehtë dhe të shpejtë tek përmbajtja që kemi hartuar ose si mund të bëjmë të mundur që komuniteti ynë të përsërisë shpejt veprimet e tij në shërbimin tonë online. Të mendojmë apo të marrim si shembull “blerjet me një klikim” në Amazon.
Konkurrenca: Praktikat e konkurrentëve tanë mund të jenë burim i madh frymëzimi për krijimin e përmbajtjes sonë dixhitale. Po ashtu, përmes kësaj ju duhet të shprehim qartë realizueshmërinë e programit tonë dhe të specifikojmë burimet minimale që nevojiten për realizimin e tij.
Qëndrueshmëria: A e ndryshon me të vërtetë përmbajtja jonë angazhimin e tregut që synojmë të arrijmë? Rregulli është që konteksti duhet të përshtatet gjithmonë me demografinë tonë, d.m.th. me komunitetin që synojmë.
Komunikimi: Objektivi madhor i çdo përmbajtjeje është të nisë një bashkëbisedim me klientët potencialë dhe t’i drejtojë ata në procesin e blerjes. Kjo bëhet më së miri kur trajtojmë problemet e komunitetit tonë dhe duke përdorur përmbajtjen që kemi krijuar për t’u ofruar atyre zgjidhje praktike.
Përmbajtja krijuese: Çfarë lloj përmbajtjeje do të krijojmë? Rregulli bazë: çdo gjë që dërgojmë, promovimi apo postimi duhet të jetë unik për markën dhe të përcjellë emocion që e prek lexuesin. Ide e mirë është të krijojmë një plan për publikimin çdo muaj. Veçantia, thjeshtësia dhe prakticiteti brenda kontekstit të kompanisë duhet të jenë tipari kryesor i çdo copëze përmbajtjeje që publikohet.
Ndryshimi: objektivi madhor i marketingut digjital është të orientojë përdoruesit gjatë gjithë procesit të blerjes – procesi i marrjes në konsideratë. Duhet ta edukojmë komunitetin për idetë dhe mundësitë e reja, por kjo duhet bërë gradualisht. Ky është procesi tepër i gjatë na çon gjithmonë në fund të tunelit (a e shihni dritën?). Duhet të kemi parasysh se thjesht publikimi i një artikulli apo copëze informacioni nuk e kthen vizitorin automatikisht në blerës të rregullt.
Pasi t’i jemi përgjigjur 7 elementëve/pyetjeve të mësipërme, hapi tjetër duhet të jetë krijimi i një udhërrëfyesi aktivitetesh që lidhen drejtpërsëdrejti me secilin element, pasuar nga një buxheti i vogël që lidhet me elementin në fjalë.
Ato që trajtuam më sipër janë lista me detyra paraprake që duhet të përmbushë planifikuesi profesionit i marketingut të përmbajtjes.
Por para se ta mbyllim, ja disa shembuj frymëzimi.
Shembuj të mirë të 7C-ve për marketingun digjital në ueb në rajonin e Ballkanit janë krik.rs, zurnal.info, MojaHercegovina, oslobodjenje.ba.
Ato që mund të shihni si elementë në këta shembuj, në përputhje me 7C-të, janë:
- dizajni i faqeve ueb dhe fontet janë të lehta për t’u lexuar
- ofrimi i përmbajtjeve të vlefshme gazetareske që janë alternativë e mirë në krahasim me mediat kryesore
- paraqitja e faqes kryesore
- mënyrë efikase për të angazhuar lexuesit në shërbimet që ofrohen
- menuja në krye tregon qartë zgjidhjet e ndryshme që ofrohen
- postimet e ndërthurura në artikujt mediatike
- fokusi tek historitë vendore.
Për të përdorur fjalët e Kristina Halvorsonit, që është themeluesja e konsulencës së parë dhe pararojë në botë për strategjinë e përmbajtjes, “përmbajtja cilësore në ueb që të jetë e dobishme, e përdorshme, dhe e këndshme është një nga avantazhet më të mëdha konkurruese që mund të krijojmë në botën kibernetike.”
Kuptohet që për çdo media të vogël ballkanike, krijimi i një strategjie dixhitale të marketingut përbën një sfidë të madhe, kryesisht për shkak të mungesës së kapitalit njerëzor. Megjithatë, duke përdorur mjete të dobishme, si 7C, dhe duke kuptuar faktin që në ditët e sotme nuk është vetëm e rëndësishme të kesh vetëm përmbajtje të MIRË, do të bëjmë të mundur një fillim të mbarë.
Mënyra se si do ta konsumojë përmbajtjen “e mirë” përdoruesi ynë dhe përvoja që do të krijojmë ne teksa përdoruesi e konsumon përmbajtjen që kemi krijuar do të zënë rolin kryesor në industrinë e medias dhe kjo do të na sigurojë avantazhin konkurrues në të ardhmen.
