Dy muaj më parë pata rastin të marr pjesë në një konferencë të organizuar nga një prej kompanive më të mëdha në botë. Në mesin e temave të shumta të trajtuara gjatë ngjarjes tre-ditore, disa ishin me interes të veçantë për pjesëmarrësit, kuptohet se shumë sesione rrotulloheshin rreth diskutimeve për mënyrat më të mira dhe më të ndjeshme për të mbuluar luftën në Ukrainë, të tjera përfshinin gjithnjë e më shumë çështja relevante e qëndrueshmërisë së mediave dhe, së fundi, TikTok. Po, platforma e mediave sociale e sunduar nga Gjenerata Z dhe e keqkuptuar nga shumica e njerëzve më të vjetër se 35 vjeç.
Gjatë seancave dhe bisedave private, dukej sikur shumë drejtues të bizneseve të mëdha dhe të vogla mediatike në të gjithë Evropën po luftonin me të njëjtën çështje - si t'i bënin mediat e tyre të rëndësishme për brezin e ri. Dilema në vetvete nuk ishte ajo që më befasoi – në fakt, e vetmja mënyrë se si organizatat mediatike mund të ecin përpara është përmes stuhisë së ideve, veprimit dhe testimit të ideve dhe tendencave të reja, por ajo që më bëri të ndaloja për një sekondë ishte fakti se disi, gjatë rrugës, shumë organizata mediatike harruan se si ta bënin punën e tyre.
Thelbi i gazetarisë është kurioziteti, hetimi, bërja e pyetjeve dhe dhënia e përgjigjeve. Dhe shumica e gazetarëve me të cilët fola ishin fantastikë në punën e tyre. Por, pse nuk e përdorin këtë njohuri dhe përvojë kur bëhet fjalë për mediat e tyre?
Raporti i lajmeve digjitale të Reuters për vitin 2022 tregon një pamje të zymtë dhe pesimiste të peizazhit mediatik, veçanërisht për mediat tradicionale dhe marrëdhëniet e tyre me audiencën më të re. Nuk është befasi që brezi që u rrit në internet i qaset lajmeve të tyre kryesisht përmes motorëve të kërkimit dhe platformave të mediave sociale. Raporti tregon gjithashtu se TikTok është bërë rrjeti me mua më të shpejtë në anketë, , duke arritur në 40% në mesin e popullsisë së moshës 18 deri në 24 vje, ku 15% që përdorin platformën për lajme. Megjithatë, nuk do të gjeni shumë brende mediatike, ato në Ballkanin Perëndimor, që kanë krijuar ose rregullojnë përmbajtjen e tire në TikTok. Disa mund të argumentojnë se kjo është për shkak se të rinjtë nuk kanë asnjë interes për botën përreth tyre, dhe ky hendek brezash dhe mungesa e të kuptuarit është po aq e vjetër sa koha. Megjithatë, kjo thjesht nuk është e vërtetë. Të rinjtë dhe veçanërisht Gjenerata Z ndjekin lajmet, por jo ashtu siç presin njerëzit (të moshuar).
Për çfarë bëhet fjalë?
Përpara se të shkoj më tej, ndihem se duhet të zbuloj se sa shumë e dua TikTok. Unë mendoj se është edukativ, argëtues, bisedues, mikpritës dhe shumë më tepër sesa sfida në trend, me të cilat njerëzit e lidhin atë. Disa nga bisedat më të mira dhe më të detajuara po ndodhin këtu dhe nëse kjo nuk është përvoja juaj, mund të ketë të bëjë me algoritmin tuaj.
TikTok u lançua në vitin 2016 nga kompania kineze e teknologjisë ByteDance. Ka rreth 750 milionë përdorues mujorë në mbarë botën (për referencë – përdorues aktivë të platformave të tjera sociale: Facebook – 2.9B, YouTube – 2.2B, Instagram – 1.4B, Snapchat – 500M, Pinterest – 480M, Twitter – 397M), me përdorues më të rinj se 29 që përbëjnë pothuajse gjysmën e numrit të përgjithshëm.
Përveç karakterit të tij të dukshëm argëtues, i cili është në thelb të të gjitha platformave të mediave sociale, TikTok ka një komunitet shumë të fortë dhe të përkushtuar që ndjek përmbajtje edukative dhe informative. Në fakt, shumë prej Gjeneratës Z përdorin TikTok në vend të kërkimit në Google. Atraksioni? Përmbajtja e tij e shpejtë për një maksimum prej 10 minutash shkon drejt e në thelb dhe nuk e humb kohën tuaj kur doni të zbuloni diçka sa më shpejt të jetë e mundur, por me pak kontekst.
Duke marrë parasysh këtë, është e kuptueshme pse shumë botues mendojnë se TikTok po tallet me idenë e gazetarisë në tërësi dhe minon përpjekjet e redaksisë për krijimin e një teme të gjatë, të detajuar dhe të hulumtuar mirë. Por ka një mënyrë tjetër për ta parë atë. Nëse e dimë me të vërtetë se distanca e vëmendjes së njerëzve është më e ulët se kurrë (edhe pse jo aq e ulët sa mendojmë) dhe se gazetarët vazhdimisht ndiejnë presionin për të tërhequr menjëherë vëmendjen e audiencës, atëherë kjo duket si një mundësi e përsosur. Historitë tuaja mund të ndahen në disa pjesë, pothuajse si një seri uebi, ose mund të shërbejnë si fiksim për një artikull më të gjatë në faqen tuaj të internetit, ose një video më të gjatë në YouTube ose edhe Twitch, një platformë gjithnjë e më popullore. Mendoni si një trailer për një film - nëse traileri është mjaft tërheqës, do t'ju motivojë të shikoni të gjithë.
Nga ana tjetër, çdo platformë e mediave sociale vjen me të metat e saj dhe kjo nuk bën përjashtim. Nëse vendosni të hapni llogarinë tuaj të lajmeve të TikTok nga rajoni i Ballkanit Perëndimor, nuk do të mund të bëni asnjë fitim prej tij pasi fondi i tyre të krijuesit, për momentin është i fokusuar vetëm në tregjet e mëdha globale. Së dyti, TikTok ka pasur një reputacion të keq që në fillim kur bëhet fjalë për privatësinë, sigurinë dhe censurën (fakti që është bërë në Kinë nuk ndihmoi në ndërtimin e besimit). Për më tepër, pavarësisht nga politika e tyre zyrtare për të drejtat e autorit, shumë rregullore në praktikë janë ende në zonën gri. Për disa, është një sabotim- për shumë të tjerë, një poligon për lojë të pafund.
Nga të filloni?
Jo çdo media duhet të jetë në çdo kanal të mediave sociale.
Sidoqoftë, për të kuptuar nëse vlen të shpenzoni kohën tuaj dhe të bëni përpjekje për të krijuar një kanal tjetër komunikimi, duhet të dini përgjigjet e pyetjeve shumë themelore: kush është audienca juaj, cilat janë zakonet e tyre, si dhe ku u pëlqen të shpenzojnë koha e lirë etj.
Shikoni kursin tonë të ndërtimit dhe angazhimit të komunitetit ku ju udhëzojmë përmes këtyre hapave
Nëse sapo po filloni biznes ose jeni gazetar dhe mendoni ta ndryshoni kursin e karrierës suaj, TikTok mund të jetë një pikënisje e mirë. Një nga start-up-et më të njohura të mediave që u krijua fillimisht për TikTok ishte një llogari spanjolle Ac2ality, e cila shpejt u bë një nga prodhuesit më të mëdhenj të lajmeve në Evropë në këtë platformë.
Për themeluesen e saj, Daniela McArena, gjithçka filloi kur ajo punonte për Ambasadën Spanjolle në Kombet e Bashkuara në Nju Jork, e ngarkuar me përpilimin e lajmeve dhe raporteve për kolegët e saj. Ajo shpejt kuptoi se burimet në të cilat kishte akses “nuk do të ofronin kontekst dhe shpjegim të mjaftueshëm”. Për më tepër, përmbajtja ishte e rregulluar keq për botën digjitale dhe brezave të rinj u mungonte qartësia dhe konteksti për të kuptuar lajmet ndërkombëtare. Kjo ishte kur ajo vendosi të nisë Ac2ality, një media për Gjeneratën Z në TikTok, që do të mbulonte lajmet në një "mënyrë të shpejtë, koncize dhe gjithëpërfshirëse". TikTok është ende platforma e tyre kryesore e publikimit, megjithëse që atëherë, kanë hapur edhe ueb faqe dhe përdorin gjithashtu kanale të tjera të mediave sociale si Instagram dhe YouTube - për angazhim të mëtejshëm, por edhe për arsye sigurie.
Pyetja etike: Gazetarët kundër Gazetarë-ndikuesve (Journo-influencers)
Raporti i lajmeve digjile të Reuters përmend gjithashtu një informacion shumë interesant që do të jetë i vlefshëm për të ecur përpara. Hulumtimi ka treguar se të rinjtë gjithnjë e më shumë refuzojnë të lidhen me brendet dhe priren të mos u besojnë atyre aq shumë sa individëve me besueshmëri (ose, të paktën, që ata besojnë se janë krijues të besueshëm të përmbajtjes), edhe nëse janë të lidhur me një brend më i madh - kjo funksionoi shkëlqyeshëm për Dave Jorgenson nga Washingon Post. Të tjerët e kuptuan këtë me kohë dhe përdorën komunitetin e tyre tashmë ekzistues dhe besnik për të nisur kanalet e tyre mediatike si Cleo Abram, ish fytyra e njohur e Vox-it.
Ky refuzim i brendeve, megjithatë, na sjell në një temë shumë më të gjerë dhe më serioze dhe kjo është etika në gazetarinë e sotme dhe, në fakt, përkufizimi i gazetarisë sot. Me numrin e paimagjinueshëm të madh të krijuesve të përmbajtjes që po nisen kanalet e tyre në nivel të përditshëm, ekziston çështja e pashmangshme e integritetit, llogaridhënies dhe njohurive pas saj. Si mund të sigurohemi që përmbajtja që marrim është e vërtetuar, e kontrolluar me fakte dhe e mirë-hulumtuar? A ka ndonjë mënyrë për krijimin e një dallimi në internet midis gazetarëve aktualë dhe atyre që Salla-Rosa Leinonen i quan gazetarë-ndikues?
Nga ana tjetër, a nuk jemi të gjithë viktima të gazetarisë së keqe dhe mediave propagandistike çdo ditë? A nuk kemi përjetuar të gjithë ne të na mashtrojnë mediat e njohura? Nëse është kështu, nga vjen ky cinizëm dhe madje neveri ndaj krijuesve të përmbajtjes? Bota ka ndryshuar - le të pranojmë se edhe gazetaria ka ndryshuar përgjithmonë.
Në fakt, nuk bëhet fjalë për TikTok
Po, ky artikull fokusohet më së shumti në TikTok pasi duket se është bërë tema kryesore e bisedës mes profesionistëve të mediave, në të njëjtën mënyrë që podkastet dominonin bisedat vetëm disa vite më parë. Shumë gazetarë dhe redaktorë të mediave e refuzojnë atë për shkak të potencialit pothuajse jo-ekzistent të fitimit të parave. Unë e shoh si një mjet të mrekullueshëm për ndërtimin dhe angazhimin e audiencës, si dhe një ushtrim të rëndësishëm për organizatat mediatike në përgjithësi. Ja çfarë dua të them me këtë.
Përdorni TikTok si shembull për një bisedë shumë më të gjerë, e cila është dëgjimi dhe ndjekja e audiencës suaj.
TikTok(et) do të vijnë dhe do të shkojnë, por organizatat mediatike duhet të jenë mjaft të shkathëta për të njohur dhe (në disa raste) të ndjekin tendencat, t'u përshtaten atyre dhe ta ruajnë interesin. Ky është, padyshim, një presion dhe punë shumë e madhe, veçanërisht kur ka kaq shumë për të bërë në baza ditore dhe industria e mediave është në një lojë shumë të padrejtë, duke konkurruar vazhdimisht kundër orës së garës, e cila është teknologjia dhe vëmendja e njerëzve .Duke pasur parasysh këtë, e vetmja mënyrë që mediat ta "fitojnë" këtë lojë është të pranojnë se duhet ta luajnë.
